Publicaties | WFZ nieuws

WfZ publicatie: ‘Financiële ontwikkelingen zorginstellingen, 2015 – 2022 in beeld’

De zorgsector wordt geconfronteerd met uitdagingen op het gebied van arbeidsmarkt, vergrijzing, passende zorg, duurzaamheid en herschikking van het zorglandschap. Die uitdagingen hebben vele facetten. Het WfZ publiceert 2 keer per jaar de uitkomsten van de herbeoordelingen die het periodiek uitvoert met betrekking tot de kredietwaardigheid van deelnemers. Deze publicaties geven een actueel beeld van de financiële resultaten van zorginstellingen. Met de voorliggende publicatie worden de meerjarige financiële ontwikkelingen bij zorginstellingen over een periode van 8 jaar (2015-2022) in beeld gebracht en geanalyseerd. Met een feitelijke duiding worden hiermee verschillende trends geschetst, wat vanuit beleidsmatig oogpunt relevante inzichten biedt.

De volledige rapportage is hier terug te lezen. Onderstaand delen we onze belangrijkste constateringen en conclusies:

• De Nederlandse zorgsector heeft tussen 2015 en 2022 te maken gehad met een teruglopende operationele winstgevendheid. Zowel EBITDA marges als EBITDAR marges vertonen een consistente daling. Zo daalt de EBITDAR marge van 11,4% van de omzet in 2015 naar 8,4% in 2022.

• Deze dalende operationele winstgevendheid kan voornamelijk worden verklaard door een relatieve stijging van de personeelslasten. Met name de kosten voor personeel niet in loondienst (PNIL) stijgen fors, van 3,2% van de omzet in 2015 naar 6,0% in 2022.

• Dit terwijl in dezelfde periode de kosten voor personeel in loondienst ook in absolute en relatieve zin stijgen. Deze stijging van de personeelskosten valt samen met een forse toename van het ziekteverzuim van 5,3% in 2015 tot 8,1% in 2022.

• In de afgelopen jaren heeft deze daling van de operationele winstgevendheid niet geleid tot een structurele verslechtering van het netto resultaat. De verklaring voor het stabiele resultaat bij een dalende operationele winstgevendheid is de forse daling van de kapitaallasten. Tussen 2015 en 2022 zijn de kapitaallasten gedaald van 9,8% van de omzet in 2015 naar 7,2% in 2022.

• Deze daling wordt veroorzaakt door een afname van de langlopende schulden en van de afschrijvingen. Dit is het gevolg van relatief lagere investeringen. Ook de lagere marktrente drukt de kapitaallasten. In absolute zin blijven het investeringsniveau en de materiele vaste activa in de sector redelijk constant. Maar gezien de inflatie in deze periode betekent dit een krimp van fysieke capaciteit of teruggang in kwaliteit van het zorgvastgoed.

• Dit geldt met name voor de geestelijke gezondheidszorg en, tot 2018, de verpleging, verzorging & thuiszorg. Om de fysieke capaciteit van 2015 op peil te houden had de sector tot 2022 circa € 7,8 miljard meer moeten investeren. Enige afbouw van capaciteit hangt echter samen met maatschappelijke ontwikkelingen en overheidsbeleid, zoals de ambulantisering in de geestelijke gezondheidszorg, juiste zorg op de juiste plek bij ziekenhuizen en extramuralisering in de ouderenzorg.

• Echter, wanneer de zorgsector in de toekomst meer moet investeren in bijvoorbeeld duurzaamheid, zorgtransformaties, innovaties of vervanging van verouderd vastgoed is er voldoende investeringscapaciteit nodig. Zeker met het oog op de hogere bouwkosten en gestegen marktrentes in de laatste jaren. En voor die investeringscapaciteit is een hogere EBITDAR marge nodig. Hiermee kunnen de operationele kasstromen gegenereerd worden die noodzakelijk zijn om een investering te financieren en de additionele kapitaallasten na een investering op te vangen.

Bij vragen of opmerkingen naar aanleiding van deze publicatie kan contact worden opgenomen via mail@wfz.nl of 030 273 96 36.